اميرالمومنين حضرت علي(ع) مي‌فرمايند: اگر قرار باشد ما در زندگي به چيزي تعصب بورزيم و ايستادگي كنيم و از آن عبور نكنيم، آن اخلاق است. اهميت داشتن اخلاق خوب، چيزي نيست كه فقط در خانواده و براي تشكيل زندگي جديد ضروري باشد بلكه مطمئنا در همه شئون زندگي فردي و اجتماعي ضرورتي غيرقابل انكار است و همه ما انسان‌ها به نوعي اذعان داريم كه اگر اخلاق زيرپا گذاشته شود هيچ‌چيزي سالم نمي‌ماند؛ نه اعتقادات، نه زندگي، نه خانواده، نه سياست، نه اجتماع و نه هيچ ارزش ديگر.
با همه اين دانسته‌ها اما، متأسفانه مواجه شدن هر روزه‌مان با بي‌اخلاقي‌هاي ريز و درشت، هنوز كه هنوز است ادامه دارد. شايد خيلي از ما، خودمان را آدم خوش اخلاقي مي‌دانيم و سعي مي‌كنيم تبسم به لب داشته باشيم و با احترام با ديگران صحبت كنيم. اما بروز اين خوش‌اخلاقي تا زماني است كه همه‌‌چيز به كام ما باشد و اگر حس كنيم حق ما رعايت نشده، وضع فرق مي‌كند! براي خيلي‌ها اين توجيه پذيرفته‌اي است: احقاق حق، به هر قيمت!
اما اگر كمي در دستورات اخلاقي دقت كنيم، مي‌بينيم توصيه‌هاي اخلاقي فقط مربوط به زماني كه همه‌‌چيز گل و بلبل است نيست، بلكه عمده تذكرات اخلاقي در متون ديني، مربوط به همين مواقعي است كه به‌اصطلاح تعرضي از سوي بقيه به حقوقي كه ما براي خود قائليم انجام مي‌شود. اگر گفته‌اند خشم خود را فرو خوريد، طبيعتا براي زماني است كه از دست ديگران عصباني شده‌ايم، نه براي وقتي كه خوشحال و خندان با ديگران در حال گپ و گفت هستيم. اگر گفته‌اند با كسي كه با تو قطع رابطه كرده، رفت‌وآمد كن، معني اين را نمي‌دهد كه مثلا فلان رفيقمان را كه مدت‌هاست نديده‌ايم برويم ببينيم. نه! منظور رفتن و ملاقات كردن با كسي است كه با تو قهر است، اصلا دعوا كرده و از ديدنت متنفر است.
اين نوع از اخلاق راحت به‌دست نمي‌آيد. بلكه تمرين و تكرار مي‌خواهد. امام علي(ع) مي‌فرمايند: «خودتان را بر خوش اخلاقي تمرين و رياضت دهيد». واقعا رياضت كشيدن مي‌خواهد و كار آساني نيست، هرچند پايان خوشي دارد و حضرت به زيبايي در ادامه مي‌فرمايند: «چراكه بنده مسلمان با خوش‌اخلاقي خود، به درجه روزه‌دار شب زنده‌دار مي‌رسد».
نظر شما